Blog - Muzikaliseer je les of training!
 
Wil je op de hoogte gebracht worden van nieuwe blogs en/of vlogs? Vul dan het contactformulier in.

Gebruik de energie van muziek: 7 tips! Muzikaliseer je les #3 - donderdag 2 mei 2019

 

Wanneer ik begin met studeren, zet ik eerst een actief nummer op. Daarna een rustiger nummer. Wanneer ik geschiedenis moet leren, moet dat instrumentale muziek zijn. Bij wiskunde maakt dat weer minder uit. (Citaat van een leerling, 16 jaar)

Muziek beïnvloedt, in emotionele zin, je stemming (zie vorige blog). Maar er is een tweede effect van muziek: het zet een inwendig bewegingssysteem in werking. Zelfs wanneer je helemaal stil ligt bij het horen van muziek, zorgt muziek voor activiteit in de motorische gebieden van je brein. Maar ook nog dieper gelegen hersengebieden zijn dan zeer actief, soms zo actief, dat het energie kost om niet te bewegen. Inwendig beweeg je al!

Op deze manier passen mensen hun eigen interne ritme op het externe ritme van de muziek aan. Dit heet ‘entrainment’ (1). Dat gebeurt deels onbewust, bijvoorbeeld via de hartslag. Via entrainment kan de muziek een activerende of juist meer ontspannende werking hebben. Het geeft een bepaalde mate van opwinding, ‘arousal’. Wanneer muziek je hersenschors activeert zonder dat die je afleidt, dan kan dat goed helpen tijdens het studeren. Afhankelijk van de persoon, het vak  en de situatie is er een optimaal ‘arousalniveau’. Wanneer de datum van een examen bijvoorbeeld dichterbij komt, kan muziek helpen om het arousalniveau te verhogen (als je iemand bent die laat op gang komt en de datum van het examen dichterbij komt) of juist te verlagen (wanneer je je al lang van tevoren, onnodig zorgen maakt). Muziek met een te hoog of te laag arousalniveau is niet prettig!

Daarnaast kan muziek helpen om meer te bewegen als deel van het leren. Van bewegen is aangetoond dat het een zeer positief effect heeft op het leervermogen van mensen. Bewegen in combinatie met leerinhoud versterkt het inpliciet leren (waarover meer in een latere blog). Van muziek is aangetoond dat het helpt bij het scheppen van een band tussen mensen. Het versterkt het sociale leerklimaat. Ook dat vergroot de effectiviteit van leren.

Zeven tips  om het principe van entrainment te benutten voor het leren 

Tip 1. Gebruik muziek in de achtergrond tijdens het huiswerk maken, les of training voorbereiden, lezen of schrijven, op basis van de tabel van Wood en Allen (figuur hieronder). Kijk welke muziek voor jou werkt en maak daar afspeellijsten van! (zie tip 7)

Tip 2: Ga eens grasduinen in afspeellijsten die claimen een positief effect te hebben op het leren. Heb je een goed nummer gevonden, zet het dan in je eigen lijst

Tip 3 Graaf in je geheugen en bedenk zelf welke nummers zouden kunnen werken. Gebruik een app (zoals ‘tap tempo’) waarmee je het tempo van de muziek bepaalt en check of dit wel het goede tempo is. Neem ook in je overwegingen mee of je vocale muziek of instrumentale muziek gebruikt. Vocale muziek kan afleiden wanneer je met een ‘talige’ activiteit bezig bent. (Zie weer figuur)

Tip 4: Plan ‘energizers’ waarin je activerende muziek opzet. Drie minuten is vaak genoeg. Ga daadwerkelijk klappen, stampen of dansen, alleen of met elkaar. Deze actieve ontspanning brengt stoffen in je brein die maken dat je inwendig ‘opfrist’ en weer verder kunt.

Tip 5: Luister samen naar muziek in een klas of (leer)groep. Daardoor ontstaat onderlinge verbondenheid. Deze sfeer is goed voor het leren. Sociaal leren blijft vaak beter hangen. Kijk dan meteen (tip 1 tm 4) welke energie op dat moment past.

Tip 6: ‘Manage’ de energie van je klas of groep met muziek. Net een drukke pauze gehad? Kies bijvoorbeeld drie nummers, waarbij het arousalniveau van nummer 1 naar nummer 3 stapsgewijs afneemt. Het derde nummer heeft dan het arousalniveau dat bij je lesprogramma past. Meer voorbeelden vind je in mijn whitepaper

 
Figuur gebaseerd op Wood en Allen (2)
 
 
Tip 7 Maak er een gewoonte van om muziek te verzamelen en te categoriseren voor gebruik in leersituaties! ‘Feel good’ muziek, kalmerende muziek, opwekkende muziek, achtergrondmuziek lezen, achtergrondmuziek wiskunde, etc. Maak voldoende categorieën! 
 
De figuur hieronder geeft nog even een samenvatting en is deel van de complete mindmap over 'De muziek van het leren'.
 
De complete mindmap en meer tips over hoe je het leren kunt muzikaliseren vind je in mijn whitepaper.

Achtergrondinformatie en gebruikte literatuur

(1)  Entrainment is gekoppeld aan aandacht. Aandacht is  ‘het oproepen van gedrag dat harmonisch werkt met een externe stimulus, op een bepaald moment in de tijd’. Contact verdiept zich wanneer het gedrag van mensen wederzijds gesynchroniseerd is.  Eric Scherder (2017, p 258 in zijn boek ‘singing in the brain’) beschrijft dat muziek zo een manier kan zijn om te kijken of het synchroniseren lukt. ADHDers vinden het bijvoorbeeld vaak lastig om aandacht bij muziek te houden.

(2)  Deze figuur is gebaseerd op het boek van Wood en Allen. Hun boek ‘The Rock & Roll Classroom’ (2013) is een grote inspiratiebron als je het luisteren naar muziek wilt inzetten als deel van de les.

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht geplaatst.


Reageren:

Anti-spam 11 + negen = (antwoord in cijfers invullen!)


Terug naar de vorige pagina >